Konieczne jest zwiększenie dofinansowania środowiskowych domów samopomocy – z takim postulatem występuje Zarząd naszego Związku m.in. do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Prowadzenie środowiskowych domów samopomocy (ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi) – ŚDM jest zadaniem gminy lub powiatu z zakresu administracji rządowej. Środki finansowe na realizację przedmiotowego zadania zapewnia budżet państwa. Zasady finansowania bieżących kosztów prowadzenia środowiskowych domów samopomocy reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Miesięczną kwotę dotacji z budżetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala wojewoda – przypomina Zarząd na początku stanowiska.
– Na 2022 rok miesięczna wojewódzka kwota dotacji na jednego uczestnika ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi wynosi 1.940,00 zł, czyli 250% kryterium dochodowego, o którym mowa w powyższej ustawie. Zatem kwota ta uzależniona jest od wysokości kryterium dochodowego – wyjaśnia Adam Neumann, Prezydent Gliwic, inicjator podjęcia stanowiska w tej sprawie.
Jednocześnie na podstawie art. 51c ust. 5 wspomnianej ustawy ustalona kwota miesięcznej dotacji na uczestników z niepełnosprawnościami sprzężonymi i spektrum autyzmu, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, jest zwiększana o kwotę 582,00 zł (w 2022 r.).
Wojewoda ma możliwość na podstawie art. 51c ust. 4 powyższej ustawy zwiększenia miesięcznej kwoty dotacji z budżetu państwa na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia środowiskowych domów samopomocy. Jednak mowa w tym przypadku o wzroście nie więcej niż o 20%. To wszystko w zależności od liczby uczestników oraz zakresu, jakości i rodzaju świadczonych usług. W praktyce z uwagi na brak środków w budżecie Wojewoda Śląski nie podejmuje takich działań – uzupełnia Zarząd naszego Związku.
Otrzymywane przez środowiskowe domy samopomocy dofinansowanie z budżetu państwa na obecnym poziomie jest niewystarczające – podnoszą samorządowcy.
– Wzrost kosztów utrzymania – bieżących opłat, wzrost płacy minimalnej od 2023 r. i konieczność spełnienia wymogów dotyczących zatrudnienia w sumie wiążą się z ciągłym ograniczaniem do minimum pozostałych wydatków. Jednocześnie ogranicza to ofertę dla uczestników domu i wynagrodzenia pracowników. W wielu przypadkach zagraża to również płynności finansowej tych placówek – mówi Prezydent Gliwic.
Do tego dochodzą wymagania ustawowe, które narzucają środowiskowym domom samopomocy spełnienie do 31.12.2022 r. wymaganych standardów, które wynikają z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy z dnia 9 grudnia 2010 r. To wiąże się z dodatkowymi wysokimi kosztami. Mowa m.in. o wytycznych dotyczących konieczności zatrudnienia pracowników i zapewnienia odpowiedniego wskaźnika zatrudnienia.
– Dotacja w obecnej kwocie pozwala na zabezpieczenie wynagrodzenia pracowników na minimalnym poziomie. Niedofinansowanie personelu stanowi realną obawę o odpływ wykwalifikowanej kadry pracowniczej. W tej sytuacji maleją również szanse na zatrudnienie kolejnych osób – uzupełniają pracownicy wydziałów odpowiedzialnych za politykę społeczną w urzędach wielu gmin w naszym regionie.
– Niezrozumiałe są również dysproporcje w wysokości dofinansowania podobnych do środowiskowych domów samopomocy placówek – mówią samorządowcy.
Warsztaty terapii zajęciowej, bo o nich mowa, funkcjonujące na zbliżonych zasadach co środowiskowe domy samopomocy – zapewniające osobom niepełnosprawnym, w tym również z niepełnosprawnością intelektualną, możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej, dofinansowane są ze środków PFRON w wysokości 24 096,00 zł na jednego uczestnika na rok. To stanowi 90% kosztów rocznego pobytu, pozostałe 10% jest dofinansowane z budżetu gminy.
Natomiast roczna dotacja na jednego uczestnika ŚDS (bez zwiększenia) wynosi 23 280,00 zł (1 940,00 zł x 12 miesięcy), tj. o 816,00 zł mniej na jednego uczestnika w porównaniu do finansowania WTZ – wylicza Zarząd Związku w stanowisku.
Środowiskowy dom samopomocy, jak i warsztaty terapii zajęciowej to placówki zapewniające osobom niepełnosprawnym, niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej, pobyt dzienny, w ramach którego podejmowane są działania rehabilitacyjne – społeczne i zawodowe, przygotowują do życia w społeczeństwie, funkcjonowania w środowisku, pozwalają na zdobycie umiejętności i kwalifikacji umożliwiających podjęcie pracy.
W obydwu placówkach konieczne jest zatrudnienie wyspecjalizowanej kadry pracowniczej, podejmowanych jest szereg kosztownych działań, jednak przy osobach z niepełnosprawnością intelektualną i z niepełnosprawnościami sprzężonymi bezwzględnie niezbędnych, np. koszty zorganizowania transportu uczestników, posiłków, odpowiedniej rehabilitacji – czytamy w stanowisku.
– Powinno nastąpić zrównanie dofinansowania środowiskowego domu samopomocy z warsztatami terapii zajęciowej. To też umożliwi uczestnikom ŚDS z niepełnosprawnościami uczestniczenie w działaniach rehabilitacyjnych na podobnym poziomie, jak ma to miejsce w przypadku uczestników warsztatów terapii zajęciowej – podsumowuje Adam Neumann.
